Egzersiz Kanser Hastalarına Nasıl Fayda Sağlayabilir

Pek çok kanser hastası, hastalık ilerledikçe ve/veya tedaviye bağlı olarak bitkin hisseder ve kas kütlesi kaybeder.1 Ayrıca, bazı kemoterapi ilaçları kalp-damar hastalığı geliştirme risklerini artırır.2 Doktorlar ve bilim insanları, tedavi sırasında kalp-damar hastalıklarını önlemek ve aşağıdakiler gibi pek çok başka fayda elde etmek için fiziksel aktivitelerin tedavi sırasında sürdürülmesini önermektedir:³

Daha fazla:

• Yaşam kalitesi;
• Kas kütlesi;
• Kas gücü;
• Aerobik zindelik;
• Fiziksel dayanıklılık;
• Bağışıklık sistemi kapasitesi;
• Günlük aktiviteleri gerçekleştirme yeteneği;
• Esneklik.

Daha az/daha düşük:

• Mide bulantısı;
• Vücut yağı;
• Yorgunluk;
• Kalp atış hızı;
• Hastanede kalış süresi;
• Belirti ve yan etki;
• Kan basıncı (durağanken);
• Depresyon belirtileri;
• Anksiyete;

Fiziksel egzersiz yapmak kanser hastaları için neden önemlidir?

Amerikan Klinik Onkoloji Derneği tarafından yapılan bir araştırma, insanların %75'inin kanser teşhisi konduktan sonra egzersiz yapmayı bıraktığını veya azalttığını ortaya koydu. Yorgunluk, motivasyon eksikliği, ağrı ve egzersizleri günlük yaşamlarında sürdürmekte zorluk en yaygın nedenlerdi.¹

Bir diğer sebep ise, kanser hastalarının fiziksel olarak aktif olmak yerine mutlak dinlenme halinde kalması gerektiği varsayımıydı. Ancak, kemik metastazı (yüksek kırık riski olduğunda) ve düşük trombosit sayısının (on binden az) olduğu durumlar dışında bu doğru değildir.⁴

Fiziksel aktivite yapmanın faydaları, farklı yoğunluk seviyelerine, hastalık tipine ve hastanın sağlık durumuna göre kişiden kişiye değişir.

Egzersiz yapmak bağırsak, endometrium ve postmenopozal meme kanserini önlemeye yardımcı olur zira:

• Hormon seviyelerinde dengeyi destekler;
• Sindirimi iyileştirir;
• Vücudun savunmasını arttırır;
• Sağlıklı bir vücut ağırlığının korunmasına yardımcı olur.⁵

En iyi aktiviteyi nasıl seçerim?

Henüz yapmayanlar için egzersizleri seçmek ve düzenli olarak uygulamak zor olabilir. Yine de aktif olmak ve bu yeni yaşam tarzına uyum sağlamak önemlidir. İşte bazı ipuçları:⁵

• TV, bilgisayar ve telefona daha az zaman harcayın;
• TV izlerken egzersiz bisikleti kullanma fikrini değerlendirin;
• Asansör yerine merdivenleri kullanın;
• Bir yerlere mümkün olduğunca yürüyerek gidin (eczane, bakkal, kütüphane vb.)
• Arkadaşlarınızı ve ailenizi sizinle egzersiz yapmaya davet edin;
• Adım sayacı uygulamalarını kullanın ve günlük adım sayınızı arttırmak üzere kendinize hedef koyun;
• Çalışacaksanız, öğle yemeği molasında uzanın ve bloğun etrafında birkaç tur atın;
• Yürüyüş, bisiklet veya diğer egzersiz gruplarına katılın;
• Otobüse biniyorsanız, bir veya birkaç durak ileride inin;
• Dans etmek, ip atlamak ve spor yapmak da seçenekler arasındadır.⁵

Önerilen süre günde 30 dakikadır, ancak bundan daha azının da faydalı olduğunu gösteren kanıtlar mevcuttur. Bu yüzden önemli olan hoşunuza giden bir şey seçip başlamaktır.⁵

Herhangi bir fiziksel aktivite uygulamadan önce doktorunuzla konuşmanız mutlaka gereklidir. Sizin için önerilmeyen herhangi bir aktiviteyle ilgili olarak sizi bilgilendirecek ve nasıl başlayacağınız konusunda size tavsiyelerde bulunacaklardır.

Referanslar:

1 - Sally A. D. Romero. Factors and barriers associated with changes in physical activity after cancer diagnosis. Available at: https://meetinglibrary.asco.org/record/139878/abstract. Access on: November/2019.
2 - Brazilian Archives of Cardiology (“Arquivos Brasileiros de Cardiologia”). I Brazilian Guidelines for Cardio-Oncology of the Brazilian Society of Cardiology (“I Diretriz Brasileira de Cardio-Oncologia da Sociedade Brasileira de Cardiologia”). Available at: http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0066-782X2011000700001. Access on: November/2019.
3 - American Institute for Cancer Research. Exercising during treatment. Available at: https://www.aicr.org/patients-survivors/during-treatment/exercising-during-treatment.html. Access on: November/2019.
4 - Beat Cancer Institute (“Instituto Vencer o Câncer”). Physical exercise is good, but some aspects may interfere. Available at: https://www.vencerocancer.org.br/dia-a-dia-do-paciente/atividade-fisica-bem-estar/atividade-fisica-e-bom-mas-alguns-fatores-podem-impedir-a-pratica/. Access on: January/2020.
5 - (Brazilian) National Cancer Institute (“Instituto Nacional de Câncer”). Physical activity. Available at: https://www.inca.gov.br/causas-e-prevencao/prevencao-e-fatores-de-risco/atividade-fisica. Access on: January/2020.