Kanser Tedavisinden Sonra İşe ve Sosyal Ortama Dönüş

Kanser tedavisinden sonra işe geri dönmek ve daha önceden sık sık sosyalleştiğiniz insanlarla birlikte olmak alışma ve sabır gerektirebilir. İlk başta yorgun hissedebilir veya odaklanmakta zorlanabilirsiniz. Ek olarak, ne kadar şey (ve tam olarak neyi) paylaşmak istediğinizi düşünmeli ve bazı şeyleri bilen (veya öğrenen) kişilerden gelen olumsuz tepkilerle nasıl başa çıkacağınız konusunda bir plan hazırlamalısınız, çünkü bu kişiler bazı sınırları aşabilir veya sizden kaçınmaya başlayabilir.^1,2

Kanser tedavisinden sonra işe geri dönmek biraz planlama gerektirir

Doktorun işe geri dönmek için onayını aldıktan sonra, yavaş yavaş tekrar başlama imkanıyla ilgili olarak işvereninizle konuşmanız en iyisidir. Bu, başlangıçta daha az saat çalışmak veya haftada birkaç gün evden çalışmak anlamına gelebilir. Bazen tıbbi randevulara gitmeniz yine gerekeceğinden, esneklik konusunda da pazarlık yapmayı deneyin.^2,3

Ayrıca, yardımcı olabilecek küçük şeyler de vardır, örneğin gün boyunca kısa molalar vermek (her saat başı 5 ila 10 dakika), görevleri ve ödevleri hatırlamak için alarmları kullanmak ve arayı kapatmanıza ve işleri rayına oturtmanıza yardımcı olmaları için iş arkadaşlarınıza güvenmek.^2,3

Sosyal etkileşim ve iş hikayeleri

Tedavi nedeniyle başka bir şehre bile taşınan Ayşe hanım, tüm değişikliklere rağmen olumlu bir tavır sergilemeye ve arkadaşları, ailesi ve çocukları ile olabildiğince yakın olmaya çalıştı. "Tıbbi yardım, aile ve arkadaşlardan destek gibi her şeye sahiptim, hatta bazıları zaten benzer durumlardan geçmiş kişilerdi. Bütün bunlar, kasvetli anlarım olsa da, yardımcı oldu ve işleri kolaylaştırdı. Ancak zihinsel olarak hazırlıklı olmanız ve yapmanız gerekenlere odaklanmanız gerekir. Kendin için üzülmek çok kötü bir his."

Ayşe hanımın geniş ve konuşkan kişiliği, bir klinikte tedavisinin başlangıcından bu yana insanlarla (hemen hemen) her zamanki gibi bağlantı kurmaya devam etmesine yardımcı oldu. "Bir rehabilitasyon programı da olduğu için, genellikle hastalığın çeşitli aşamalarındaki insanlarla ve farklı uzmanlıklara sahip kalifiye çalışanların yanında oldum. Böylelikle onlarla birkaç yere gittim ve kliniğin faaliyetlerine katıldım."

Ayşe hanım kanser olduğunda halihazırda emekliydi ama yaşadığı yerde bir dernekte çalışıyordu. Orada, hastalık konusunda en başından itibaren açık davrandığını ve sonuna kadar destek gördüğünü ifade etti. "Tedavi rutini nedeniyle derneğe geri dönmedim ama artık kendi işim var. Hastalık bana kendimi görmemi, kendime bakmamı sağladı. Kendime ilk önceliği veriyorum ve her anı en önemli anmış gibi yaşıyorum."

Hande hanım ise tedavi nedeniyle arkadaşlarından uzaklaşmak zorunda kaldı. Ayrıca çalışmayı ve derslere gitmeyi bırakması gerekti. "Hem hastalık hem de tedavi bizi kırılgan hale getiriyor. Örneğin kemoterapi sırasında genel olarak hafif ve eğlenceli bir atmosferimiz olmuş olsa bile sonrasında kendimizi yorgun mu yoksa hasta mı hissedeceğimizi asla bilemiyoruz. Ayrıca enfeksiyon riskinden dolayı kalabalık yerlerden uzak durmamız gerekiyor."

Ama buna rağmen kendini daha iyi hisseder hissetmez üniversiteye geri dönme konusunda doktoruna ısrar etti. "Her zaman 'Dönmek istiyorum, dönmek istiyorum!' derdim. O ise izin vermezdi. Ta ki bir gün pes edip şunu söyleyene kadar: 'Tamam dönebilirsin. Ancak enfeksiyon kapmamak için ekstra dikkatli olman gerekecek.' Bu yüzden geri döndüm ve maske bile taktım. Ama kolay olmadı, birçok insan tarafından çok fazla ayrımcılığa maruz kaldım. Hatta bazıları dikkat çekmek için 'mağduru oynadığımı' düşünüyor."

Henüz işe dönememiş olsa da, kanser sonunda Hande hanımın yeni bir şey yapmaya başlamasına neden oldu. Ayrıca Ayşe hanım gibi hayata farklı bakmaya ve her anın tadını çıkarmaya başladı. "Kanser olduktan sonra daha önce hiç düşünmediğim ya da erteleyip durduğum şeyler yaptım. Paraşütle atlamaya bile gittim! Ama sadece daha iyi olduğumda ve doktor izin verdiğinde tabii ki! Sonunda şükrediyorum çünkü artık olaylara daha farklı bakıyorum" diyerek sözlerini tamamlıyor.

Referanslar:

1 - Returning to Work After Cancer Treatment. American Cancer Society. Available at: https://www.cancer.org/treatment/finding-and-paying-for-treatment/understanding-financial-and-legal-matters/working-during-and-after-treatment/returning-to-work-after-cancer-treatment.html. Access on: December/2019.
2 - Hoey NV. Returning to Work After Treatment. American Society of Clinical Oncology - ASCO. Available at: https://www.cancer.net/blog/2016-08/returning-work-after-cancer. Access on: December/2019.
3 - Prepare to Return to Work After Treatment for Cancer. University Health Network - UHN. Available at: https://www.uhn.ca/PatientsFamilies/Health_Information/Health_Topics/Documents/Prepare_to_Return_to_Work_after_Cancer_Treatment.pdf. Access on: December/2019.